Trung Quốc một đất nước với nền văn hóa đặc trưng với loại hình nghệ thuật đặc biệt nghệ thuật cắt giấy. Hình ảnh chữ Hỷ hay chữ Phúc màu đỏ đã quá quen thuộc với chúng ta được dán trên tường, trên cánh cửa từ lâu đã là một nét đẹp trong văn hóa Trung Quốc.
Nguồn gốc nghệ thuật tranh cắt giấy từ Trung Quốc
Nghệ thuật cắt giấy đã có lịch sử từ lâu đời và có nguồn gốc từ thời Tây Hán trước công nguyên với hình thức ban sơ là cắt hoa trên da động vật hoặc trên các mảnh đồng.
Ngày tết cổ truyền, người Trung Quốc thường cắt hình những con vật, những bông hoa với quan niệm sẽ mang lại may mắn. Ngoài ra, trong ngày chúc thọ họ còn cắt giấy thành hình như tùng, hạc, thọ, đào với mong muốn chủ nhà sẽ sống lâu hơn. Thêm nữa, trong những buổi hôn lễ, người ta thường cắt chữ song hỷ với ngụ ý "song hỷ lâm môn".
Theo tục lệ địa phương ở thời đó, nếu viết chữ lên giấy và dán lên tường sẽ mang tới tác dụng trừ tà cho các vị khách. Chính vì vậy ngày nay việc dùng giấy để trang trí cờ hiệu cũng khá phổ biến.
Tranh cắt giấy được dùng trong các dịp lễ tết
Ban đầu, nghệ thuật cắt giấy đa số được sử dụng trong việc phục vụ cho các hoạt động tín ngưỡng như đuổi tà ma hay thờ cúng. Trong các dịp lễ tết, thờ cúng tổ tiên, chúc thọ hay đám cưới dùng các hình vẽ giấy cắt như phượng, rồng, chữ song hỷ, uyên ương… Họ quan niệm khi dán những chữ cắt này sẽ mang lại may mắn, bình an. Tuy nhiên sau khi nghệ thuật giấy đã phát triển mạnh, giấy cắt sẽ được sử dụng giống như vật trang trí mang tính độc đáo.
Hình giấy cắt nghệ thuật này được tìm thấy đa số ở trống đồng, trên tường nhà…và được sử dụng làm hình mẫu khi thuê các mẫu hình trên trang phục. Nghệ thuật cắt giấy từ xưa đến nay rất được coi trọng đồng thời tùy vào mục đích sử dụng mà người dùng kéo để tạo ra các mẫu cắt riêng.
Tranh cắt giấy thường được dùng trên nền giấy đỏ, những hình cắt sinh động và tinh xảo tỉ mỉ từng căng ti mét.
Có hai kiểu cắt giấy:
Cắt lớp giấy lên nhau: Sẽ được nhiều sản phẩm giống nhau, lúc này người cắt sẽ dùng kéo có thể uyển chuyển chỉnh sửa các nét không cần thiết.
Dùng dao: Để giấy ra mặt phẳng sau đó dùng dao tỉ mỉ cắt uốn lượn những đường nét mềm mại. Ưu điểm của việc dùng dao là có thể cắt được những đường nét thẳng mà kéo không cắt được.
Đề tài trong việc cắt giấy rất phong phú đa dạng. Trong những ngày lễ tết, lễ cưới hay chúc thọ thì hình cắt giấy sẽ có mục đích khác nhau
>>> Tết Trung Thu ở Trung Quốc và Việt Nam có gì khác biệt?
Chữ Phú - Lộc - Thọ - Hy
Người dân Trung Quốc luôn mong muốn cuộc sống bình dị vạn sự như ý, chính vì vậy họ hay cắt những câu chúc ý nghĩa như “An khang thịnh vượng”, “mọi điều tốt lành” và lồng vào đó là những hình cắt về các vật xung quanh như hàng cây, cánh đồng hay những vật bình dị ở xung quanh cuộc sống.
Tranh cắt nhân Trương Phi
Với mục đích nhằm tái hiện lại các câu chuyện lịch sử một cách sinh động, người nghệ nhân cũng cắt những nhân vật lịch sử rồi diễn tả lại một câu chuyện nào đó. Các hình mẫu cũng được cắt thưởng là những vị tướng nổi tiếng như Quan Công, Trương phi hay các vị anh hùng trong Thủy Hử…Hầu như khi cắt về các nhân vật trong lịch sử, những người nghệ nhân sẽ cố gắng khắc họa đúng nhất về chân dung cũng như đức tính của các vị tướng. Ví dụ gương mặt Trương Phi sẽ lộ ra vẻ mãnh tướng, mặt Gia Cát Lượng sẽ lộ vẻ uyên thâm…
>>> Ngồn gốc, nét đặc sắc của đèn lồng đỏ Trung Hoa
Hoa Mẫu Đơn
12 con giáp
Ngoài ra với hình cắt về hoa quả, con thú, 12 con giáp cũng chính là đề tài không thể thiếu ở trong nghệ thuật cắt giấy. Hình ảnh những chú cá chép, rồng, phượng thường được dùng để trang trí bàn thờ, các cung điện thời xưa. Hình ảnh các loại hoa quả như hoa mai, hoa đào, hoa mẫu đơn, chim ác là, sếu…
Tranh cắt giấy chữ hỷ họa tiết tròn
Ở trong các đám cưới ngày nay vẫn có hình ảnh những chữ Hỷ được dán trên tường, khi chúng ta đi dạo trên các con phố Trung Quốc chúng ta thường vẫn thấy các hàng quán bán đồ lưu niệm đó là hình giấy cắt những con vật hay các loại hoa. Nghệ thuật cắt giấy hiện đang đóng vai trò rất quan trọng trong các nét văn hóa của người dân Trung Quốc.
Nghệ thuật cắt giấy Trung Quốc đã trở thành một đặc trưng trong văn hóa của người dân nơi đây. Nếu bạn yêu thích văn hóa Trung Quốc, cũng như muốn khám phá thêm nhiều bài học thú vị về tiếng Trung đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo từ trung tâm tiếng Trung SOFL nhé!
